Vertel, wat is jouw verhaal?
Laatst las ik een artikel over ‘The story is the message’, waarin Annet Scheringa aangeeft dat een heldere boodschap het vertrekpunt vormt van effectieve communicatie. Mijn eerste reactie: ja… logisch! Als communicatieadviseur bij verandertrajecten weet ik dat de boodschap essentieel is. Wij zeggen altijd: vertel wat je weet, ook wat je niet weet. De tweede zin in de eerste alinea zorgt ervoor dat ik het artikel verder lees: ‘een krachtige drager van die boodschap is het persoonlijke verhaal’. Wat is een persoonlijk verhaal?
Volgens Scheringa gaat een verandering al lang niet meer over de doelen en de middelen, maar is juist wat je te vertellen hebt belangrijk. Hmmm… klinkt leuk, maar wat is de toegevoegde waarde? De beleving van een verhaal moet natuurlijk wel rendement opleveren. En dat is precies waar wij naar streven: ervaring toevoegen om doelen te bereiken. Of het nu gaat om productiviteit- of efficiencyverhoging, het realiseren van verkoop- en winstdoelstellingen, om motivatie of veranderingsmanagement… effectieve verhalen zijn onmisbaar bij het realiseren van de gewenste transformatie. Dat sorteert effect. Daarbij ligt de nadruk op de worsteling van de verteller. Geen verhaal zonder bizarre wending of ontwikkeling. Dat is de essentie van een krachtig verhaal. En dan met name de manier waarop de hoofdpersoon daaraan het hoofd biedt zorgt voor inspiratie en geeft richting. Vertel een echt verhaal, van echte mensen en geen verzinsel of een sprookje. Dat laatste is niet geloofwaardig. Echte verhalen zitten vol tegenslagen en dilemma’s. Dat maakt een verhaal (en daarmee een bedrijf) kwetsbaar, maar ook herkenbaar en geloofwaardig. Dat inspireert. Daarbij zorgt de emotie ervoor dat de verteller maakt dat je in twee werelden tegelijk bent: die van jezelf en die van de verteller.
Een goed voorbeeld van een sterk verhaal is dat van Apple. In 1997 stond Apple op het randje van de afgrond. Het had weinig gescheeld of het bedrijf was failliet gegaan. Twee factoren zorgden ervoor dat Apple er weer bovenop kwam: de terugkeer van Steve Jobs en een investering van 150 miljoen dollar van Microsoft. Microsoft zorgde ervoor dat Microsoft Office voor de Mac beschikbaar kwam, waardoor de Macintosh ook voor zakelijke gebruikers een bruikbare computer werd. Het levensverhaal van Steve Jobs, de verhalen over het opvliegende en eigenzinnige karakter van Steve Jobs en het feit dat Apple gewoon een ‘goed verhaal’ te vertellen heeft, zorgen ervoor dat Apple miljoenen mensen aanspreekt. Vraag iemand een inspirerend verhaal over Cisco, Intel of Dell te vertellen en het blijft angstvallig stil voordat er ‘iets’ uitkomt. Vraag hetzelfde over Apple en de verhalen barsten los over de geheimzinnigheid rond nieuwe productintroducties.
Heeft iedereen een persoonlijk verhaal? Of nog belangrijker in ons vak: heeft elk bedrijf een persoonlijk verhaal? Ja, eigenlijk wel, maar niet iedereen vertelt zijn verhaal. Wat is het persoonlijke verhaal van jouw bedrijf? En hoe vertel jij dit? Een verhaal ontstaat als jouw boodschap scherp is. Dan zoek je het verhaal achter deze boodschap. Dat vergt zingeving; jezelf de vraag stellen hoe je persoonlijk verbonden bent aan jouw boodschap. En vervolgens lef om het persoonlijke verhaal te delen. Genoeg theorie, laten we gaan schrijven! Wat is jouw verhaal? Dat van ons volgt snel, want we gaan natuurlijk geen verhaal verzinnen, maar zitten nog in de fase van zelfreflectie.
Wil je geïnspireerd raken door verhalen? Klik eens op de volgende links:
21 januari 2013 - Krista Nederveen